Welke les kunnen we trekken uit het Coronabeleid
Als het gaat om arbeidsomstandigheden, leggen arbodeskundigen de nadruk op preventieve maatregelen; we denken na over wat we kunnen doen om te voorkomen dat het mis gaat. Arbodeskundigen gebruiken vaak het vlinderdas- of Bow-Tiemodel om dit inzichtelijk te maken. Aan de linkerkant van de vlinderdas worden de maatregelen genoteerd die we treffen om een mogelijk incident te voorkomen. De knoop zelf stelt het mogelijke incident voor. Aan de rechterkant van de vlinderdas staan de maatregelen die we treffen om de gevolgen van het incident zoveel mogelijk te beperken. Dus met betrekking tot de huidige Coronacrisis zitten maatregelen als het sluiten van grenzen, de intelligente lock-down en de wereldwijde race om een vaccin te ontwikkelen aan de linkerkant van de vlinderdas, om Corona te voorkomen. En als Corona zich desondanks toch openbaart, dan staan aan de rechterkant de maatregelen om gevolgen te beperken, zoals het uitbreiden van IC-capaciteit en de zoektocht naar een medicijn om Corona patiënten te kunnen behandelen.
Dit weekend las ik de gastcolumn van Danka Stuijver (huisarts) in de Volkskrant. Zij schreef zeer treffend over de huidige situatie nu de Corona-maatregelen worden versoepeld. “De mensen wier bedrijf failliet is gegaan, weten straks exact wat de Coronacrisis hen heeft gekost. De mensen die zonder maatregelen zouden zijn besmet en wellicht zelfs zouden zijn overleden hebben daar geen weet van.”
Hiermee raakt ze precies de kern van het probleem waar arbodeskundigen tegenaan lopen bij het toepassen van preventieve maatregelen. Waar mensen in de zorg (rechterkant vlinderdas) op applaus kunnen rekenen, worden beleidsbepalers (linkerkant vlinderdas) met argwaan bekeken. Een werkende preventieve maatregel heeft als gevolg dat een incident niet plaatsvindt. Vaak wordt getwijfeld aan de noodzaak. ‘Is dit nou echt nodig?’, ‘Het is toch altijd nog goed gegaan?’, ‘We hebben het altijd zo gedaan!’. Iedere arbodeskundige, beleidsmaker, opsteller van werkprotocollen, heeft deze opmerkingen wel eens naar het hoofd geslingerd gekregen.
Veel werknemers tonen weerstand tegen veranderingen. Ze hebben immers hun werk vaak al jaren op dezelfde manier gedaan en krijgen ineens te horen dat die werkwijze fout is. Daarom is tact en inlevingsvermogen een essentiële vaardigheid. Neem de werknemers ook mee in het voortraject en vraag ze om inbreng. Zorg daarnaast voor bewijs om de noodzaak van de maatregelen kracht bij te zetten. Dit kan een documentaire zijn van een ongevalsonderzoek bij een andere organisatie, of cijfermatig bewijs op basis van onderzoek, of een analyse van de (bijna-)ongevallen binnen uw organisatie. En bovenal; zorg voor commitment van het bestuur of de directie!
