Wat is een preventiemedewerker
Sinds de wijziging van de Arbowet in 2005 is volgens artikel 13 iedere organisatie verplicht om één of meerdere preventiemedewerkers te hebben. Leuk weetje: De wet spreekt over ‘een deskundige werknemer op het gebied van preventie en bescherming’. In de volksmond hebben we hier ‘de Preventiemedewerker’ van gemaakt. Dat bekt wat makkelijker!
De taak van preventiemedewerker is destijds bedacht om ARBO meer te integreren op de werkvloer. ARBO wordt door veel medewerkers als ‘wollig’ beschouwd en als een ‘moetje’ dat van bovenaf wordt opgelegd. Op deze manier kan het bestuur van de organisatie schitterende plannen bedenken om de arbeidsomstandigheden veiliger te maken; in de praktijk worden deze plannen echter niet gedragen en niet uitgevoerd op de werkvloer. De preventiemedewerker heeft als voornaamste doel om deze patstelling op te heffen door gevraagd en ongevraagd advies te geven met betrekking tot veilig werken. Dan kun je denken aan:
- correct gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen
- beperking van de fysieke belasting
- blootstelling aan gevaarlijke stoffen
Dit zijn slechts enkele voorbeelden, maar er zijn nog veel meer te bedenken, afhankelijk van de voorkomende werkzaamheden.
Opleiding
De wet zegt tevens dat de preventiemedewerker moet beschikken over een zodanige deskundigheid dat hij of zij de bijstand naar behoren kan verlenen. Dit betekent concreet dat een opleiding voor preventiemedewerker niet noodzakelijk is, als deze persoon op basis van ervaring en/of opleiding reeds voldoende kennis heeft.
Praktijk
De gedachte achter de preventiemedewerker is, dat iedereen laagdrempelig toegang heeft tot een deskundig persoon op het gebied van preventie en bescherming. Ideaal zou zijn dat op iedere afdeling, of minimaal op elke locatie, een preventiemedewerker aanwezig is. Deze persoon is echt niet de hele dag in de weer als preventiemedewerker, maar kan indien nodig advies geven of ongewenste situaties rapporteren. Helaas zie je deze constructie niet vaak. Wel het tegenovergestelde! Ik ken voorbeelden van organisaties met honderden medewerkers, verdeeld over meerdere locaties, waar slechts één preventiemedewerker is aangewezen. Daarmee is de hele gedachte achter de functie van preventiemedewerker in één keer de nek omgedraaid. Waarom kiezen werkgevers hier voor? Ik heb links en rechts navraag gedaan en deze keuze blijkt gedeeltelijk ingegeven door de ontslagbescherming van de preventiemedewerker. De ontslagbescherming is wettelijk geregeld en werkgevers zijn hier huiverig voor. Onterecht, zo blijkt. Op ontslagbescherming kan alleen beroep worden gedaan door een preventiemedewerker als het ontslag te maken heeft met de uitvoering van preventieve taken. Niet als er binnen de organisatie ontslagen vallen om economische redenen. En ook niet als de betreffende persoon aantoonbaar disfunctioneert. Ik heb in de jurisprudentie geen rechtszaak kunnen vinden, waarbij een ontslag door een Nederlandse rechter is teruggedraaid op basis van ontslagbescherming van de preventiemedewerker.
Meer preventiemedewerkers
Ik pleit daarom voor meer preventiemedewerkers. Meewerkende mannen en vrouwen op de werkvloer met een warm hart voor ‘arboveiligheid’, met tonnen aan werkervaring, die de klappen van de zweep kennen en bereid zijn om hun kennis te delen met hun collega’s. Zowel gevraagd als ongevraagd!
